TÜRKİYE, İKİNCİ ÇEYREKTE YÜZDE 5.2 BÜYÜDÜ

Ekonomide ikinci çeyrek büyüme performansı beklendiği gibi geldi. Türkiye, ikinci çeyreği yüzde 5.2 büyüme ile geçti. Söz konusu dönemde hizmetler sektöründe yüzde 8, sanayide yüzde 4.3 ve inşaatta yüzde 0.8 büyüme kaydedildi.
 
Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte yüzde 5,2 büyüdü. Piyasada ağrılıklı öngörü, ikinci çeyreğin yüzde 5.2 büyüme ile geçildiği yönündeydi. 

TÜİK 2018 yılı ilk çeyrekte daha önce yüzde 7.4 olarak açıkladığı büyümeyi yüzde 7.3'e revize ederken, 2017 yılına ait çeyreklik verileri de revize etti. Buna göre daha 2017 ilk çeyrek büyümesi yüzde 5.4'ten yüzde 5.3'e, ikinci çeyrek yüzde 5.4'ten yüzde 5.3'e, üçüncü çeyrek yüzde 11.3'ten yüzde 11.5'e revize edildi.

TÜİK, ikinci çeyreğe ilişkin büyüme verilerini açıkladı. Gayrisafi Yurt içi Hasıla ikinci çeyrek ilk tahmini; zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), 2018 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5,2 arttı.

Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt içi Hasıla tahmini, 2018 yılının ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 20,4 artarak 884 milyar 4 milyon 260 bin TL oldu.

Gayrisafi Yurt içi Hasılayı oluşturan faaliyetler incelendiğinde, 2018 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; tarım sektörü toplam katma değeri yüzde 1,5 azalırken, sanayi sektörü yüzde 4,3 ve inşaat sektörü yüzde 0,8 arttı. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri ise yüzde 8 arttı.

Takvim etkisinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2018 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 5,5 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,9 arttı.

Hanehalkı nihai tüketim harcamaları yüzde 6,3 arttı
Yerleşik hanehalklarının ve hanehalkına hizmet eden kar amacı olmayan kuruluşların (HHKOK) toplam nihai tüketim harcamaları, 2018 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 6,3 arttı. Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 7,2 gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 3,9 arttı.

Mal ve hizmet ihracatı yüzde 4,5 itahalatı yüzde 0,3 arttı
Mal ve hizmet ihracatı, 2018 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre zincirleme hacim endeksi olarak yüzde 4,5 ithalatı ise yüzde 0,3 arttı.
 
Albayrak: Ekonomide dengelenme süreci başladı
Bakan Albayrak, ikinci çeyrek büyüme verilerinin, ekonomi politikalarındaki temel hedef olan ekonomik dengelenme sürecinin başladığını gösterdiğini söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, ikinci çeyrek büyüme verilerinin ekonomi politikalarındaki temel hedeflerin başında gelen, ekonominin dengelenme sürecinin başladığını gösterdiğini belirtti. Bununla birlikte verilerin, büyümede temel hedef olan ihracata dayalı büyüme istikametinde ilerlendiğini de ortaya koyduğunu söyledi. Albayrak, enflasyonla topyekun mücadele ve cari açığın sürdürülebilir düzeylere düşürülmesinin bu dönemdeki öncelikli hedefleri olduğunu yineledi.

Bakan Albayrak'ın 2018 yılı 2. çeyrek GSYH büyümesine ilişkin değerlendirmesi şöyle:
"TÜİK tarafından bugün açıklanan verilere göre Türkiye ekonomisi 2018 yılı ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak yüzde 5,2 oranında büyüme kaydetti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış GSYH büyümesi ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,9 oranında gerçekleşti.

İkinci çeyrekte büyüme, tüketim ve yatırımdaki ılımlı yavaşlamaya rağmen iç talep kaynaklı olmaya devam etmiştir. Bununla birlikte, güçlü ihracat ve turizm gelirlerindeki yüksek performans net dış talebin büyümeye pozitif katkı vermesini sağlamıştır. Bu durum, ekonomi politikalarımızdaki temel hedeflerimizin başında gelen, ekonominin dengelenme sürecinin başladığını göstermektedir. Yine aynı şekilde büyümede temel hedef olan ihracata dayalı büyüme istikametinde ilerlendiğini de ortaya koymuştur.

Öncü göstergeler, üçüncü çeyrekten itibaren iç talepteki yavaşlamanın belirginleştiğine işaret etmektedir. Yılın geri kalanında ithalat talebinin düşmesi ihracat ve turizm gelirlerindeki devam eden güçlü seyir ile net dış talebin büyümeye yüksek oranda pozitif katkı sağlaması beklenmektedir.

Son dönemde finansal koşullarda ortaya çıkan sıkılaşma ve piyasalarımızda yaşanan dalgalanma temelde enflasyon ve cari açık alanlarındaki kırılganlıklarımızla daha kararlı mücadele etmeyi ve makroekonomik dengelenme politika setini oluşturmayı gerektirmektedir.

Enflasyonla topyekûn mücadele ve cari açığın sürdürülebilir düzeylere düşürülmesi bu dönemdeki öncelikli hedeflerimizdir. Yapısal reformlarla desteklenen maliye politikasındaki sıkı duruş ve makroekonomik dengelenme politikası büyümeyi orta vadede daha sağlıklı bir patikaya getirecektir. Bu büyümenin getirdiği refahın adaletli paylaşımı, sahip olduğumuz nitelikli insan kaynağı ve güçlü toplumumuz ile gerçekleşecektir."

Büyümede net ihracat katkısı
Ekonomistler, ikinci çeyrek büyüme verisini değerlendirdi.
İlk çeyrekte yüzde 7.3 büyüyen Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte yüzde 5.2 büyüdü. Büyümede beklenen daralma ikinci çeyrekte beklendiği gibi daha ılımlı gerçekleşirken, üçüncü çeyrekte daha sert iniş bekleniyor.

İşte ekonomistlerin ilk değerlendirmeleri:
Yatırım Finansman'dan Ekonomist Hilmi Yavaş, hizmetler ihracatı ve mal ithalatındaki keskin düşüş desteğiyle yaşanan net ihracatın iç talepteki daralmayı telafi ettiğini, hatta çeyreklik büyümeyi yüzde 0.9'da gibi yüksek bir seviyede tuttuğunu belirterek, önceki çeyreğe kıyasla GSYH seviyesindeki artışın beklenenden daha güçlü olduğunu kaydetti.

Yavaş, piyasa beklentisinin yüzde 5,5, kendi beklentilerinin ise yüzde 6,5 olduğunu hatırlatarak, 2. çeyrekte GSYH büyümesinin yüzde 5,2 gerçekleştiğini ifade etti ve "1Ç18'deki büyüme yıllık yüzde 7,3'lük gerçekleşmişti. Bununla birlikte, ihracatın ithalata karşı çok daha iyi performans göstermesiyle beraber 2Ç18'de çeyreklik büyüme güçlü kaldı. Yıllık GSYH büyümesinin beklentileri aşmamasının sebebi ise 1Ç18'deki çeyreksel büyüme oranının yüzde 2.0'dan yüzde 1.5'e revize edilmesiydi. Ancak, 2Ç18'de iç talep çeyreklik bazda yüzde 0,75'e yakın daralmıştır. Yatırımlarda yüzde 1,4 oranında daralma ve hane halkı tüketiminde yüzde 0,4 daralma yaşandı. Nitekim, inşaat yatırımları 1Ç18'deki yıllık bazda yüzde 10,5 büyümeden yüzde 6,6'a gerilerken, makine yatırımları da yüzde 6,4'den yüzde 0.6'ya gerilemiştir." dedi.

Büyümenin kalitesi açısından bakıldığında, çeyreklik büyümenin büyük bir kısmının net ihracattan kaynaklandığını, öncelikle yatırımlarda yavaşlama ile sağlıklı bir yeniden dengeleme belirtilerinin ortaya çıktığını, ancak yeniden dengelenmenin, enflasyonist güçlerden ve TL'deki değer kaybından anlaşıldığı üzere geç geldiğini ve aşırı ısınmanın önüne geçmede yeterli olmadığını aktaran Hilmi Yavaş, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

"3Ç18'de büyümede yatırımlar ve hane halkı harcamaları, özellikle de dayanıklı ve yarı dayanıklı ürünler kalemlerinden kaynaklanan önemli bir daralma ile karışılacağız. Dolayısıyla son dönemde ekonomide artan dengesizliklerin kısa sürede normalleşeceğini göreceğiz. Ancak bu normalleşmenin ani ve düzensiz gerçekleşmesi ve piyasa koşullarındaki bozulma, reel ve finansal sektörü baskı altında tutacak, dolaylı olarak da tüketici güvenini ve harcamalarını uzun bir süre baskılayacaktır."

Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, büyüme hızında yılın ikinci çeyreğinde yavaşlamanın beklendiği gibi ılımlı kaldığının görüldüğünü ifade ederek, "İlk çeyreğe ait yıllık büyüme oranı %7,4'ten %7,3'e hafif aşağı çekilirken, ikinci çeyrek büyümesi de %5,2 düzeyinde açıklandı. 2017 yılına ait çeyreklik büyüme verilerinde küçük değişiklikler olmasına karşın, tüm yıla ait %7,4'lük büyüme oranının korunduğunu izliyoruz." diye konuştu.

Mevsimsel düzeltilmiş verilere göre de ekonominin son 7 çeyrektir aralıksız büyüdüğüne değinerek, şu şekilde konuştu:
"Ancak gerek parasal sıkılaşmanın gecikmeli etkileri ve güçlü baz etkisi, gerekse de geçen ay belirginleşen finansal dalgalanma ve akabinde beklenen ek parasal sıkılaşmanın yansımaları doğrultusunda, üçüncü çeyrekten itibaren çeyreklik bazda daralma rakamları ve yıllık bazda büyüme oranlarında sert aşağı hareket görebileceğiz. Fakat yılın ilk yarısında elde edilen %6,2'lik büyüme oranının katkısı doğrultusunda tüm yıla ait %4'lük büyüme tahminimizi koruyor, 2019 yılına ait tahminimizi de %4'ten %3'e çekiyoruz. Gelecek hafta açıklanacak Temmuz üretim verisi, üçüncü çeyreğe girerken sanayi kesiminin büyüme katkısının ne ölçüde azalabileceği açısından önemli olacak."

QNB Finans Yatırım'dan Baş Ekonomist Burak Kanlı, göstergelerin üçüncü çeyrekle birlikte iktisadi faaliyette sert bir yavaşlamanın başladığına işaret ettiğini kaydederek, bu yavaşlama sürecinin yılın kalanında ve 2019'da da devam edeceğini öngördü.

Baş Ekonomist Burak Kanlı, ikinci çeyrekte, her ne kadar yıllık bazda yüksek oranlı büyümeler devam etse de, mevsimsellikten arındırılmış verilerle özel tüketim ve toplam yatırımlarda bir yavaşlama, ithalatta sert bir düşüş ve ihracatta ise güçlü seyrin devam ettiğinin gözlendiğini vurguladı.

Kanlı, yatırımlarda da temel sürükleyicinin ne yazık ki büyük bölümünün kamu kaynaklı olduğunu düşündükleri inşaat yatırımlarının olmaya devam ettiğinin ve buna karşılık makine-teçhizat yatırımlarının zayıf kaldığının görüldüğünü ifade ederek, "İthalattaki zayıf seyre karşın güçlü ithalatın etkisiyle net ihracatın yıllık büyümeye katkısının iki çeyreğin ardından tekrar artıya geçmesi dikkat çekici. Son olarak da stokların büyümeye katkısı tekrar eksiye geçmiş durumda." dedi.

İkinci çeyrek yıllık büyümesinin ardından bir süre bu tip yüksek büyümeler görülemeyeceğinin altını çizen Burak Kanlı, "Zira göstergeler üçüncü çeyrekle birlikte iktisadi faaliyette sert bir yavaşlamanın başladığına işaret ediyor. Bu yavaşlama süreci yılın kalanında ve 2019'da da devam edecektir. Bu çerçevede bu yıl geneli için %2.7, 2019 yılı için de %2'lik büyüme tahminlerimizi koruyoruz." diye konuştu.
 
Türkiye büyümede OECD'nin zirvesinde
Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte yakaladığı yüzde 5,2'lik büyüme hızıyla OECD'de lider, AB'de ise ikinci oldu.
Türkiye ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yakaladığı yüzde 5,2'lik büyüme oranıyla Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkelerini geride bırakırken, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri arasında ikinci sırada yer aldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) ve OECD verilerinden derlenen bilgilere göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) artışı 2018'in ilk çeyreğinde yüzde 7,3 olarak belirlenen Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrek itibarıyla kaydettiği yüzde 5,2'lik büyümeyle OECD'de lider, AB'de ise ikinci oldu.

Söz konusu dönemde OECD büyüme ortalaması yüzde 2,5, Euro Bölgesi ile AB'de büyüme ortalaması yüzde 2,1 olarak gerçekleşirken, Türkiye, büyüme hızıyla bu bölgelerin çok üstünde performans sergiledi.

Avrupa'da nisan-mayıs-haziran döneminde en fazla büyüme kaydeden ülke yüzde 5,7 ile Malta oldu. Türkiye'den sonra en fazla büyüme gösteren Avrupa ülkesi yüzde 5 ile Polonya olurken, bu ülkeyi yüzde 4,6 ile Macaristan, yüzde 4,4 ile Letonya izledi. Avrupa'nın önde gelen ekonomilerinden Hollanda bu dönemde yüzde 2,7, Almanya yüzde 1,9, Fransa yüzde 1,7 ve İngiltere yüzde 1,3 büyüdü.

Büyümede en zayıf performansı gösteren Avrupa ülkeleri ise yüzde 0,6 ile Danimarka, yüzde 1,2 ile İtalya oldu.

DETAY HABER

10.09.2018