• TBMM
  Genel Kurulu'nda, geçici iş ilişkisi kurulması ve uzaktan çalışma gibi
  esnek çalışma modelini öngören İş Kanunu kabul edildi…

TBMM
Genel Kurulu'nda, özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş
ilişkisi kurulması ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma modelini
öngören İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı kabul edildi.

Kanunla, özel istihdam bürosunun faaliyet alanı genişletiliyor, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti bu bürolara veriliyor.

Geçici
iş ilişkisi, özel istihdam büroları aracılığıyla ya da holding bünyesi
içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir iş yerinde
görevlendirme yapılarak kurulabilecek.

Kanun, özel istihdam
bürolarına; işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak, işçisini
geçici olarak işverene devir yetkisini getiriyor. Ancak bunun için özel
istihdam bürolarının, Türkiye İş Kurumundan geçici işçi sağlama yetkisi
alması gerekecek.

Geçici iş ilişkisi hangi hallerde kurulabilecek?

Doğum
izni ve doğum sonrası kısmi çalışma hakkı kullanan, askerlik hizmetini
yapan ve iş sözleşmesi askıya alınan çalışan yerine başka bir işçi ile
geçici iş ilişkisi, bu hallerin devamı süresince kurulabilecek.

Mevsimlik
tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım
hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş
ilişkisi oluşturulabilecek.

İşletmenin günlük işlerinden
sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve
güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde
etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde, işletmenin iş
hacminin öngörülemeyen şekilde artması halinde ve mevsimlik işler hariç
dönemsellik arz eden iş artışları halinde, en fazla 4 ay süresince
geçici iş ilişkisi kurulabilecek.

Kamuda ve madenlerde geçici işçi çalışamayacak

Geçici
işçi sağlama, mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları
haricinde, toplam 8 ayı geçmemek üzere en fazla iki defa
yenilenebilecek. Sürenin sonunda aynı iş için 6 ay geçmedikçe geçici
işçi çalıştırılamayacak.

Toplu işçi çıkarılan iş yerlerinde 8 ay
süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında, yer altında maden çıkarılan iş
yerlerinde geçici işçi çalıştırılamayacak.

Grev ve lokavt uygulaması sırasında geçici iş ilişkisi kapsamında işçi çalıştırılamayacak.

Geçici
işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde
işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği
belirtilecek, bu süre üç ayı geçemeyecek.

Geçici işçi çalıştıran
işveren, iş yerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin
ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca her ay kontrol
etmekle, özel istihdam bürosu ise ücretin ödendiğini gösteren belgeleri
aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz etmekle yükümlü
olacak. Geçici işçi çalıştıran işveren, ödenmeyen ücretler mevcut ise
bunlar ödenene kadar özel istihdam bürosunun alacağını ödemeyerek, özel
istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en
çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin banka hesabına
yatıracak. 

İşletmenin iş hacminin öngörülemeyen ölçüde artması
halinde geçici iş ilişkisine dayalı çalıştırılan işçi sayısı,
işletmedeki toplam işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Ancak 10 ve
daha az işçi çalıştırılan iş yerlerinde, 5 işçiye kadar geçici iş
ilişkisi kurulabilecek. İşçi sayısının tespitinde, kısmi süreli iş
sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam
süreli çalışmaya dönüştürülecek. 

Geçici işçiler, engelli işçi çalıştırma kontenjanlarının hesaplanmasına dahil edilmeyecek.

İşveren, iş sözleşmesi feshedilen işçisini, fesih tarihinden itibaren 6 ay geçmeden geçici iş ilişkisiyle çalıştıramayacak.

Geçici işçi, özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans ve borç alamayacak.

Sosyal hizmetlerden yararlanabilecek

Geçici
işçinin, geçici işçiyi çalıştıran işverenin iş yerindeki çalışma
süresince temel çalışma koşulları, bu işçilerin aynı işveren tarafından
aynı iş için doğrudan istihdamı halinde sağlanacak koşulların altında
olamayacak.

Geçici iş ilişkisinde işveren, özel istihdam bürosu olacak.

Özel istihdam bürosu işçisi, geçici iş ilişkisi kurulan işverenin iş yerindeki tüm açık işlerden haberdar edilecek.

Geçici
işçiler, çalıştıkları dönemlerde ulaşım, yemek, kantin ve çocuk bakım
hizmetleri gibi sosyal hizmetlerden, çalışmadıkları dönemlerde ise özel
istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden
yararlanabilecek.

Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran
işveren arasında yapılacak olan geçici işçi sağlama sözleşmesinde,
sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam
bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel
istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alacak.

Aynı holding
veya şirketler topluluğu içinde kurulan geçici iş ilişkisi 6 ayı
geçemeyecek, en fazla iki defa yenileme yapılabilecek.

Sözleşme
süresinin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisi devam ederse, belirsiz
süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılacak. Bu durumda özel istihdam
bürosu, işçinin geçici iş ilişkisinden kaynaklanan ücretinden, işçiyi
gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden sözleşme süresince
sorumlu olacak. 

Geçici işçi, iş yerine ve işe ilişkin kusurundan kaynaklı zarardan, geçici işçi çalıştıran işverene karşı sorumlu olacak.

"Uzaktan çalışma"

Kanun,
"Çağrı üzerine çalışma" başlığına "uzaktan çalışma"yı da ekliyor.
Uzaktan çalışma, "işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş
organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik
iletişim araçları ile iş yeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve
yazılı olarak kurulan iş ilişkisi" olarak tanımlanıyor.

Uzaktan
çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş sözleşmesinin
niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamayacak.

Türkiye
İş Kurumu Kanunu'nda, "Özel istihdam bürosu", "İş arayanların elverişli
oldukları işlere yerleştirilmesine ve çeşitli işler için uygun işçiler
bulunmasına aracılık yapan, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti yürütmek
üzere kurum tarafından izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından
kurulan bürolar" olarak tanımlanıyor.

Turizm sektöründe 4 aylık
süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık
çalışma süresini aşamayacak. Denkleştirme süresi, toplu iş
sözleşmeleriyle 6 aya kadar artırılabilecek.
 Özel istihdam
bürolarının, geçici iş ilişkisi kurma yetkisi alabilmesi için başvuru
tarihinden önceki 2 yıl süresince kesintisiz faaliyet göstermesi
gerekecek.

TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilen İş Kanunu ile
Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda Değişiklik Yapan Kanun, özel istihdam
bürosu faaliyeti yürütmek için başvuru yapacak kişilere izin verilmesi
esaslarını düzenleniyor.

Aracılık faaliyetlerinde izin verilmesi için aranan şartlardan bazıları şöyle:

–
Kişiler; devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine
karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat
karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, göçmen kaçakçılığı ve insan
ticareti, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya
kaçakçılık suçlarından mahkum olmayacak.

– Türkiye İş Kurumuna başvurulan tarihte, brüt asgari ücret tutarının 20 katına denk gelen miktarda teminat verecek.

Özel istihdam büroları şube açabilecek

Özel
istihdam büroları, belirlenen şartları yerine getirmeleri kaydıyla şube
açabilecek, sistem ve markasını kullandırabilecek. Kurumca verilen
izinler 3 yıl süreyle geçerli olacak ve üçer yıllık sürelerle
yenilenebilecek.

Başvuru tarihinden önceki 2 yıl kesintisiz
faaliyet gösteren, Türkiye İş Kurumuna kayıtlı özel istihdam bürolarına;
olumlu rapor düzenlenmesi, geçici iş ilişkisi kurma yetkisi almak için
kuruma başvurulan tarihte brüt asgari ücret tutarının 200 katı teminat
verilmiş olması, özel istihdam bürosunun vergi borcunun bulunmaması,
SGK'ya prim, idari para cezası, gecikme cezasının bulunmaması, uygun iş
yerine sahip olması halinde geçici iş ilişkisi kurma yetkisi
verilebilecek.

Özel istihdam bürosunun, işçi sayısı, iş hacmi,
faaliyet alanı ve şube açıp açmaması gibi hususlar değerlendirilerek,
öngörülen teminat miktarının 10 katına kadar çıkarılmasına bakan yetkili
olacak. 

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca uygun görülmesi
halinde, başvuru tarihinden önce 6 ay kesintisiz faaliyet gösteren özel
istihdam bürolarına, koşulları taşıması şartıyla geçici iş ilişkisi
kurma yetkisi verilebilecek. Bu yetki 3 yıl süreyle geçerli olacak ve
üçer yıllık sürelerle yenilenebilecek

Özel istihdam büroları, mesleki eğitim düzenleyebilecek

Özel
istihdam büroları; iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti yapacak, iş
gücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik hizmetleri
yürütebilecek, mesleki eğitim düzenleyebilecek, yetki verilmesi halinde
geçici iş ilişkisi kurabilecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve
pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamayacak, geçici iş ilişkisi
kuramayacak.

Kurs ve programlar sonucunda bu faaliyetten
yararlananları işe yerleştirmek üzere kurumla sözleşme yapan
yükleniciler, sözleşme çerçevesinde iş ve işçi bulmaya aracılık
yapabilecek. Kurumdan izin almaksızın bir iş yerinde, Basın Kanunu'nda
yazılı araçlarla veya radyo, televizyon, video, internet, kablolu yayın,
elektronik bilgi iletişim araçlarıyla iş ve işçi bulmaya aracılık
yapılamayacak, geçici iş ilişkisi kurulamayacak.

Basın ve yayın
kuruluşları ile diğer bilgi iletişim araçları vasıtasıyla kurumdan izin
almadan iş ve işçi bulmaya aracılık ve geçici iş ilişkisi kurma
faaliyeti gösteren kişilere ait reklam ve ilanların yayını
yapılamayacak.

Özel istihdam büroları, yaptıkları işle ilgili
olarak, üçer aylık dönemler halinde Türkiye İş Kurumuna rapor verecek.
Bakanlık iş müfettişleri, özel istihdam bürolarını denetleyecek.

İzinler hangi hallerde iptal edilecek?

Kanunla, özel istihdam bürosu ve geçici iş ilişkisi kurma izinlerinin hangi hallerde iptal edileceği düzenleniyor.

Özel
istihdam bürosu kurma izni; aranan şartların kaybedilmesi veya
taşınmadığının sonradan anlaşılması, izin almadan faaliyetin
yürütülmesi, istisna tutulan meslek mensupları dışında iş arayanlardan
ücret alınması veya menfaat sağlanması, iş arayanlara ilişkin bilgilerin
iş ve işçi bulma faaliyetinden başka bir amaçla toplanması, çalışma
izni bulunmayan yabancı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi, 12 ay
boyunca hiçbir işe yerleştirmeye aracılık yapılmaması halinde, özel
istihdam bürosu izni iptal edilecek, 3 yıl süreyle izin verilmeyecek.

Kurumca
verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi; iznin iptal edilmesi, işçi
sayısının yüzde 10'unun ücretinin ödeme gününden itibaren 20 gün içinde
ödenmemesi, bir yıl içinde en az bir işçinin ücretinin en az üç defa
sözleşmeyle belirlenen ücretin altında ödenmesi, kayıt dışı işçi
çalıştırıldığının tespit edilmesi halinde geçici iş ilişkisi kurma
yetkisi iptal edilecek ve 3 yıl süreyle izin verilmeyecek.

Özel istihdam büroları, şubelerinin faaliyetlerinden ve kuruma karşı olan yükümlülüklerinden birlikte sorumlu olacak.

Geçici
iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali halinde, devam eden sözleşmelerin
uygulanmasına süreler tamamlanıncaya kadar devam edilecek, ancak bu
dönem içerisinde geçici iş ilişkisi kurma veya geçici işçi sağlama
sözleşmesini uzatma yetkisini kullanılamayacak.

Özel istihdam
bürosunun iflası, kapatılması, aracılık faaliyeti veya geçici iş
ilişkisi kurma yetkisinin iptali ya da işçi ücretlerinin büro tarafından
ödenmemesi hallerinde, diğer kanunlarda düzenlenen hükümlere
bakılmaksızın işçi alacakları teminattan öncelikli olarak ödenecek.

Özel
istihdam bürosunun kapanması halinde geçici işçi çalıştıran işverene bu
durumun tebliğ edilmesiyle geçici iş ilişkisi sona erecek.

Kurum
tarafından aracılık izni veya geçici iş ilişkisi yetkisi verilmemesi, bu
iznin veya yetkinin iptal edilmesi kararlarına karşı, kararın tebliğ
tarihinden itibaren 30 iş gününde yetkili iş mahkemesinde dava
açılabilecek.

Özel istihdam bürosu, aracılık ve geçici işçi
sağlama faaliyeti karşılığı olarak işverenden hizmet bedeli alabilecek.
İş arayanlardan ve geçici iş ilişkisiyle çalıştırılan işçilerden menfaat
sağlanamayacak ve hizmet bedeli alınamayacak. Ancak özel istihdam
bürolarınca, istisna tutulan meslekler ve pozisyonlar için hizmet bedeli
alınabilecek.

Cezalar

Kanunda, Türkiye İş Kurumundan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık yapanlara verilen cezalar da düzenleniyor.

Buna
göre, kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık yapan kişilere
20 bin lira, tekrarı halinde 40 bin lira, bu kapsamda hizmet alan
işverenlere 10 bin lira, kurumdan izin almamasına veya yetkisi iptal
edilmesine rağmen geçici iş ilişkisi düzenleyen kişilere 50 bin lira,
fiilin tekrarı halinde 100 bin lira, bu kapsamda hizmet alan işverenlere
20 bin lira, iş arayanlardan ücret alan veya menfaat sağlayan kişilere
20 bin lira, geçersiz anlaşmaların herhangi birini düzenleyen özel
istihdam bürosu ve geçici işçi çalıştıran işverene ayrı ayrı 5 bin lira
idari para cezası verilecek.

"Muhabbetimiz ve sadakatimiz hep aynı noktada olacak"

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Süleyman Soylu, tasarının kabul edilmesinin ardından teşekkür konuşması yaptı.

Soylu,
"Bugün Genel Başkanımız olağanüstü kongre kararı aldı. Sayın Ahmet
Davutoğlu bugün genel başkanımız ve başbakanımızdır, bıraktığı andan
itibaren de kendisine muhabbetimiz ve sadakatimiz hep aynı noktada
olacaktır. Bugün bu parti ve grup hem bugünkü genel başkanına olan
sadakatini ve bağlılığını bir kez daha ifade etmiştir hem de parti
ruhunun, siyaset anlayışının ve milletin verdiği sorumluluğun ne demek
olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur." dedi. 

Kabul edilen Danışma Kurulu önerisiyle, Genel Kurul'un bugünkü çalışma kararı kaldırıldı.

Sıradaki
tasarı ve teklifler için komisyon ve hükümetin yerine oturmaması
üzerine, TBMM Başkanvekili Akif Hamzaçebi, birleşimi, 10 Mayıs Salı günü
saat 15.00'de toplanmak üzere kapattı.

DETAY HABER
06.05.2016